Hôm qua em đi chùa Hương

>  Lai lịch bài thơ “ Hôm qua em đi chùa Hương” của Nguyễn Nhược Pháp

> Hôm qua em đi Chùa Hương - Thi sĩ Nguyễn Nhược Pháp và “Người đẹp áo 
> đen”. 

> Nguyễn Nhược Pháp, sinh ngày 12/12/1914, quê làng Phượng Vũ - Phú Xuyên 
> - Hà Tây. Năm 18 tuổi, ông bắt đầu sự nghiệp viết báo, làm thơ, truyện 
> ngắn và kịch.
Nguyễn Nhược Pháp được hai nhà phê bình thơ nổi tiếng 
> nhất lịch sử Việt Nam là Hoài Thanh, Hoài Chân đánh giá: "Với vài ba 
> nét đơn sơ, Nguyễn Nhược Pháp đã làm sống lại cả một thời xưa. Thơ ông 
> đậm đà những nét phong tục xưa, những nếp văn hoá truyền thống được thể 
> hiện qua những nét tinh tế mang đậm bản sắc văn hoá dân tộc nhưng không 
> thể thấy dấu tích một nhà thơ xưa nào. Người mất năm 24 tuổi, tấm lòng 
> trắng trong như hồi còn thơ".
> [http://thvl.vn/wp-content/uploads/2010/10/2710nguyennhuocphap.jpg]Thi 
> phẩm Chùa Hương ra đời trong hoàn cảnh rất kỳ thú. Hội Chùa Hương năm 
> 1934, ông cùng nhà văn Nguyễn Vỹ và hai người bạn nữ sinh Hà thành đi 
> trẩy hội. Đến rừng mơ, hai văn nhân gặp một bà mẹ cùng cô gái độ tuổi 
> trăng rằm vừa bước lên những bậc đá vừa niệm phật "Nam Mô Cứu Khổ Cứu 
> Nạn Đại Từ Đại Bi Quan Thế Âm Bồ Tát”.
> 
> Vẻ đẹp thánh thiện mang nét chân quê của cô gái đã hớp hồn hai chàng 
> thi sĩ khiến họ trân trân nhìn quên cả hai bạn gái cùng đi. Nguyễn 
> Nhược Pháp lại gần hỏi:
> 
> "Tại sao trông thấy chúng tôi cô lại không niệm phật nữa?"
> 
> Cô gái bối rối, thẹn thùng như muốn khóc. Hai người bạn gái gọi hai 
> chàng thi sĩ để đi 
> [http://thvl.vn/wp-content/uploads/2010/10/2710nguoiphunu.jpg] tiếp 
> nhưng họ đã bị hớp hồn, tai đâu còn nghe thấy. Giận dỗi, họ bỏ đi. Lúc 
> bừng tỉnh, hai văn nhân không thấy các cô đâu, vội len thốc len tháo, 
> lách qua những dòng người đang trẩy hội nhưng tìm đâu cho thấy. Mệt và 
> ngán ngẩm, hai thi sĩ quay lại tìm cô gái chân quê thì cả hai mẹ con 
> cũng đã lẫn vào dòng người.
> 
> Đêm đó, Nguyễn Nhược Pháp không sao chợp mắt được. Hình ảnh cô gái chân 
> quê đi chùa Hương khiến ông xúc động viết lên những vần thơ có sắc màu 
> tươi vui, hình ảnh ngộ nghĩnh, cả hồn người lẫn vẻ đẹp của ngày xưa 
> hiện lên trên từng câu, từng chữ :
> 
> Hôm nay đi Chùa Hương,
> Hoa cỏ mờ hơi sương.
> Cùng thầy me em dậy,
> Em vấn đầu soi gương.
> 
> Khăn nhỏ, đuôi gà cao,
> Em đeo giải yếm đào;
> Quần lĩnh, áo the mới,
> Tay cầm nón quai thao.
> 
> Me cười: «Thầy nó trông!
> Chân đi đôi dép cong,
> Con tôi xinh xinh quá!
> Bao giờ cô lấy chồng?»
> 
> Em tuy mới mười lăm
> Mà đã lắm người thăm,
> Nhờ mối mai đưa tiếng,
> Khen tươi như trăng rằm.
> 
> Nhưng em chưa lấy ai,
> Vì thầy bảo người mai
> Rằng em còn bé lắm!
> (Ý đợi người tài trai.)
> 
> Em đi cùng với me.
> Me em ngồi cáng tre,
> Thầy theo sau cưỡi ngựa,
> Thắt lưng dài đỏ hoe.
> 
> Thầy me ra đi đò,
> Thuyền mấp mênh bên bờ.
> Em nhìn sông nước chảy
> Đưa cánh buồm lô nhô.
> 
> Mơ xa lại nghĩ gần,
> Đời mấy kẻ tri âm?
> Thuyền nan vừa lẹ bước,
> Em thấy một văn nhân.
> 
> Người đâu thanh lạ thường!
> Tướng mạo trông phi thường.
> Lưng cao dài, trán rộng.
> Hỏi ai nhìn không thương?
> 
> Chàng ngồi bên me em,
> Me hỏi chuyện làm quen:
> «Thưa thầy đi chùa ạ?
> Thuyền đông, trời ôi, chen!»
> 
> Chàng thưa: «Vâng thuyền đông!»
> Rồi ngắm trời mênh mông,
> Xa xa mờ núi biếc,
> Phơn phớt áng mây hồng.
> 
> Dòng sông nước đục lờ.
> Ngâm nga chàng đọc thơ.
> Thầy khen: «Hay! Hay quá!»
> Em nghe rồi ngẩn ngơ.
> 
> Thuyền đi, Bến Đục qua.
> Mỗi lúc gặp người ra,
> Thẹn thùng em không nói:
> «Nam Mô A Di Đà!»
> 
> Réo rắt suối đưa quanh.
> Ven bờ, ngọn núi xanh,
> Nhịp cầu xa nho nhỏ.
> Cảnh đẹp gần như tranh.
> 
> Sau núi Oản, Gà, Xôi,
> Bao nhiêu là khỉ ngồi.
> Tới núi con Voi phục,
> Có đủ cả đầu đuôi.
> 
> Chùa lấp sau rừng cây.
> (Thuyền ta đi một ngày.)
> Lên cửa chùa em thấy
> Hơn một trăm ăn mày.
> 
> Em đi, chàng theo sau.
> Em không dám đi mau,
> Ngại chàng chê hấp tấp,
> Số gian nan không giàu.
> 
> Thầy me đến điện thờ,
> Trầm hương khói tỏa mờ.
> Hương như là sao lạc,
> Lớp sóng người lô nhô.
> 
> Chen vào thật lắm công.
> Thầy me em lễ xong,
> Quay về nhà ngang bảo:
> «Mai mới vào chùa trong.»
> 
> Chàng hai má đỏ hồng
> Kêu với thằng tiểu đồng
> Mang túi thơ bầu rượu:
> «Mai ta vào chùa trong!»
> 
> Đêm hôm ấy em mừng.
> Mùi trầm hương bay lừng.
> Em nằm nghe tiếng mõ,
> Rồi chim kêu trong rừng.
> 
> Em mơ, em yêu đời!
> Mơ nhiều... Viết thế thôi!
> Kẻo ai mà xem thấy,
> Nhìn em đến nực cười!
> 
> Em chưa tỉnh giấc nồng,
> Mây núi đã pha hồng.
> Thầy me em sắp sửa
> Vàng hương vào chùa trong.
> 
> Đường mây đá cheo veo,
> Hoa đỏ, tím, vàng leo.
> Vì thương me quá mệt,
> Săn sóc chàng đi theo.
> 
> Me bảo: «Đường còn lâu,
> Cứ vừa đi ta cầu
> Quán Thế Âm Bồ Tát
> Là tha hồ đi mau!»
> 
> Em ư? Em không cầu,
> Đường vẫn thấy đi mau.
> Chàng cũng cho như thế.
> (Ra ta hợp tâm đầu.)
> 
> Khi qua chùa Giải Oan,
> Trông thấy bức tường ngang,
> Chàng đưa tay lẹ bút
> Thảo bài thơ liên hoàn.
> 
> Tấm tắc thầy khen: «Hay!
> Chữ đẹp như rồng bay.»
> (Bài thơ này em nhớ,
> Nên chả chép vào đây.)
> 
> Ô! Chùa trong đây rồi!
> Động thắm bóng xanh ngời.
> Gấm thêu trần thạch nhũ,
> Ngọc nhuốm hương trầm rơi.
> 
> Me vui mừng hả hê:
> «Tặc! Con đường mà ghê!»
> Thầy kêu: «Mau lên nhé!
> Chiều hôm nay ta về.»
> 
> Em nghe bỗng rụng rời
> Nhìn ai luống nghẹn lời!
> Giờ vui đời có vậy,
> Thoảng ngày vui qua rồi!
> 
> Làn gió thổi hây hây,
> Em nghe tà áo bay,
> Em tìm hơi chàng thở.
> Chàng ôi, chàng có hay?
> 
> Đường đây kia lên trời,
> Ta bước tựa vai cười.
> Yêu nhau, yêu nhau mãi!
> Đi, ta đi, chàng ôi!
> 
> Ngun ngút khói hương vàng,
> Say trong giấc mơ màng,
> Em cầu xin Trời Phật
> Sao cho em lấy chàng
> 
> Giai nhân Hà thành Đỗ Thị Bính sinh năm 1915, tại ngôi nhà số 37 Hàng 
> Đẫy bây giờ. Phố Hàng Đẫy bây giờ đã được đổi tên thành phố Nguyễn Thái 
> Học. Căn nhà số 37 cũng được đổi thành số nhà 67. Ngôi nhà xưa không có 
> thay đổi, theo lối kiến trúc của Pháp dành cho những gia đình thượng 
> lưu thời bấy giờ. Trước nhà, giàn hoa hồng gai vẫn còn đó, như là những 
> chứng tích hiếm hoi gắn liền với những câu chuyện về tuyệt thế giai 
> nhân.
> Đỗ Thị Bính là một trong 19 người con của cụ Đỗ Lợi, nhà thầu khoán 
> thuộc hàng lớn nhất Hà Nội trước năm 1930 và là một trong những thành 
> viên của dòng họ Đỗ "Bá Già" (thôn Tiên Lữ, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh 
> Phúc).
> [http://gfx1.hotmail.com/mail/w4/pr04/ltr/i_safe.gif]Trong 3 người con 
> giữa cụ Đỗ Lợi và cụ bà Nguyễn Thị Quỹ, Đỗ Thị Bính là người con gái cả 
> xinh đẹp nết na, là sắc nước hương trời Hà thành thuở đó. Dưới Đỗ Thị 
> Bính là người em trai có tên Đỗ Huân. Sau này, Đỗ Huân đã trở thành một 
> tên tuổi lớn trong làng nhiếp ảnh Việt Nam, người đầu tiên nhận giải 
> thưởng ảnh quốc tế cho tác phẩm "Hạnh phúc" và cũng là người trực tiếp 
> lưu giữ những hình ảnh về thời xuân sắc của người chị gái xinh đẹp bậc 
> nhất Hà thành, Đỗ Thị Bính, lúc bấy giờ.
> Sinh thời, bà Bính có thói quen mặc đồ đen. Có lẽ, đó cũng là lý do để 
> người đời gọi bà là "người đàn bà áo đen". Áo dài tay hay áo ngắn tay, 
> tuyền là gam màu đen sang trọng. Sự tinh tế của người đẹp thường biết 
> sử dụng những màu quần áo thích hợp để tôn lên vẻ đẹp của mình, dù 
> nhiều lúc đó là những trang phục giản dị và dân dã. Màu đen đã làm cho 
> vẻ đẹp của bà Bính thêm vẻ huyền bí, tôn thêm làn da trắng và sự sang 
> trọng, nghiêm trang của người đẹp.
> 
> Đang học lớp 4 tại trường Tây, một buổi chiều tan học, trong lúc mải 
> ríu rít với bè bạn, Đỗ Thị Bính suýt bị một chiếc xe hơi cán phải. Lo 
> lắng cho cô con gái rượu, người cha là nhà tư sản giàu có nhất nhì Hà 
> Nội, cụ Đỗ Lợi, đã không cho người đẹp đến trường mà mời thầy về nhà để 
> dạy riêng. Với tư chất thông minh và sự ham học, bà Bính đã tự mình 
> trang bị cho mình những tri thức, xứng đáng là người tài sắc vẹn toàn.
> 
> Người đẹp Đỗ Thị Bính cũng hiểu được tình cảm của cậu công tử con ông 
> Nguyễn Văn Vĩnh có tình ý với mình. Thế nhưng, tình thì có, nhưng duyên 
> thì không. Nhà thơ đa tài, mệnh bạc đã sớm ra đi, ở tuổi 24 (năm 1939). 
> Cũng năm ấy, người đẹp lên xe hoa, kết duyên với chàng trai Bùi Tường 
> Viên khi đó vừa mới du học bên Pháp về.
> 
> Trong ký ức của những người con, người đẹp Đỗ Thị Bính là một giai nhân 
> tài sắc vẹn toàn. "Ngay đến bữa ăn cùng gia đình chồng, khi nào mẹ tôi 
> cũng là người ăn sau cùng, phục vụ cho bố mẹ chồng, chồng con ăn trước… 
> Cho đến những ngày tháng cuối đời, bà vẫn giữ thói quen không bao giờ 
> đến các hàng quán ngoài chợ để ăn hàng, mà nhất mực trung thành với món 
> bún thang do tự tay mình chế biến… Chính chúng tôi sau này cũng bất 
> ngờ, bởi không nghĩ mẹ mình đẹp đến thế. Mà, cũng may mắn những bức ảnh 
> của mẹ tôi hồi thiếu nữ, đều do ông cậu tôi là nhà nhiếp ảnh Đỗ Huân 
> chụp chị gái mình. Đấy là những câu chuyện thực về một trong bốn tứ mỹ 
> Hà thành vẫn được nhắc đến như những câu chuyện huyền thoại từ trước 
> đến giờ!", bà Bùi Thị Mai, con gái người đẹp Đỗ Thị Bính ngậm ngùi xúc 
> động.
> 
> __*._,3.X        ( sưu tầm )